چرا کسی به ایران سفر نمی‌کند؟

این روزها که ایران نتوانسته حتی درصد کوچکی از سهم گردشگری جام‌جهانی قطر را نصیب خود کند، این پرسش مطرح می‌شود که چرا اساسا ایران نمی‌تواند از ظرفیت گردشگران و مسافران خارجی که به ایران می‌آیند استفاده کند و چرا سهم بازار ایران کم است؟ چند دلیل خیلی ساده دارد. در گردشگری چند واژه مثل امنیت و حس امنیت داریم که ایران نتوانسته حس امنیت را برای گردشگر خارجی ایجاد کند. با این که در ایران خطر جدی گردشگران را تهدید نمی‌کند اما ایران نتوانسته حس امنیت را القا کند.

ایران چطور باید حس امنیت ایجاد کند؟ قدری با رسانه، فیلم و کارهای سیاسی و دیپلماسی است. خیلی از نقاط گردشگری معروف که مردم دوست دارند به آنجا سفر کنند، به این دلیل است که در موردشان هزینه کردند و در فیلم‌ها و تصاویر آن‌ها را نشان دادند. در واقع ما طی ۵۰، ۶۰ سال گذشته در این حوزه کار تبلیغاتی نکرده‌ایم. موضوع بعدی تمرکز بی‌جایی است که بر روی گردشگری تاریخی کردیم؛ یعنی اگر گردشگری را یک کیک در نظر بگیریم سهم کوچکی از گردشگران دنیا تاریخ را دوست دارند. به دلیل آزاد نبودن گردشگران در کشور سهم زیادی از بازار در دیگر حوزه‌های گردشگری را از دست داده‌ایم.

تورلیدرهای ایران باید درباره همه حوزه‌های تاریخی اطلاعات کامل داشته باشد، در حالی که در دنیا گردشگری حوزه‌بندی می‌شود و گردشگری تاریخی تنها یک جز از چندین جز است و هر تورلیدری بنا به علاقه وارد حوزه‌ای خاص می‌شود. در نتیجه تا موضوع امنیت، برندینگ گردشگری و عدم تمرکزگرایی بر روی گردشگر تاریخی را برطرف نکنیم کارهای دیگر بی‌فایده است. دولت باید احساس امنیت ایجاد کند و تبلیغات زیادی انجام دهد تا گردشگران را جذب کند. خیلی چیزها در دنیا قدمت چندانی ندارند ولی به خاطر تبلیغات زیادی که کردند برند شدند و ما این کار را نکردیم. در حوزه گردشگری طی دو سه سال اخیر عربستان هم از ما جلو زده چون فهمیده‌اند که پول و درآمد در گردشگری است. به نظرم دولتمردان ما هم این را فهمیده‌اند اما در تعصبات مقررات و قوانینی که وضع کردند مانده‌اند.

دلیلی وجود ندارد که گردشگر جام جهانی به ایران بیاید. کسی که برای جام جهانی می‌رود برای تفریح و خوش گذرانی می‌رود و ایران اصلا جای تفریح نیست و از نظر خارجی‌ها ایران یک کشور تاریخی است و اگر خوشبینانه نگاه کنیم گردشگران را می‌آوریم تا چند آثار تاریخی را ببینند. «گردشگری مسافران ترانزیت» یکی از کارهایی است که امارات و قطر می‌کنند، در واقع وقتی فرد می‌خواهد از فرانسه به چین برود، به شرکت هواپیمایی نیاز است که در خاورمیانه خدمات دهد. برای این موضوع لوکیشن ایران خیلی بهتر است اما به خاطر موضوعات فراوانی که وجود دارد گردشگر یا کسی که می‌خواهد مسافر ترانزیت باشد به ایران نمی‌آیند و به امارات می‌روند.

اصلا از همه این موارد هم که بگذریم ساده‌ترین چیزی که یک گردشگر می‌خواهد سیم‌کارت است. قانون کشور این است گردشگرانی که بار دومشان است که به ایران می‌آیند می‌توانند سیمکارت بگیرند و یکی دو روز بعد فعال می‌شود. گردشگر خارجی که می‌خواهد فیس‌بوک یا یوتیوب‌اش را چک کند، نه خط دارد، نه اینترنت، به اضافه اینکه تمام این پلتفرم‌ها در ایران فیلتر هستند. ایران چه آپشنی برای گردشگران دارد؟ موضوع پول نقد یک موضوع جدی است. گردشگران خارجی که می‌آیند حتما باید پول نقد داشته باشند اما ایران کردیت کارت بین‌المللی ندارد. اینها موارد حاشیه‌ای که مانع ورود گردشگر نمی‌شود اما مزاحم گردشگر است.