پدیده جدید بازار سرمایه رونمایی شد
افزایش چشم‌گیر تعداد صندوق‌های سرمایه‌گذاری طی سال‌های اخیر، به ویژه از سال ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۴، به یکی از مهم‌ترین تحولات ساختاری بازار سرمایه ایران تبدیل شده است.
به گزارش دنیای اقتصاد، در پایان سال ۱۳۹۸ تنها ۲۲۶ صندوق سرمایه‌گذاری فعال بود، این عدد تا پایان مهر ۱۴۰۴ به ۵۳۹ صندوق رسیده و تنها در سال ۱۴۰۴، هشت پذیره‌نویسی صندوق طلا انجام شده است.
مهم‌ترین مزیت افزایش تعداد صندوق‌ها، بهبود امکان متنوع‌سازی پرتفوی برای سرمایه‌گذاران است. تجربه سال‌های اخیر نشان داده که اضافه شدن صندوق‌های طلا، اهرمی و بخشی، نقشه‌ای جدید از فرصت‌های سرمایه‌گذاری پیش‌روی صاحبان سرمایه ایجاد کرده است.
صندوق‌های بخشی این امکان را فراهم کرده‌اند که سرمایه‌گذار بدون نیاز به تحلیل دائمی شرکت‌ها، بازدهی یک صنعت را در قالب یک ابزار شفاف دنبال کند. صندوق‌های طلا نیز نقشی مهم در تعادل‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاران ایفا کرده‌اند و صندوق‌های اهرمی توانسته‌اند گروه‌های متفاوتی از سرمایه‌گذاران را جذب کنند.
مزیت دیگر افزایش تعداد صندوق‌ها، ارتقای رقابت میان نهادهای مالی است. گسترش عرضه صندوق‌های جدید باعث شده شرکت‌های سبدگردان و مدیران صندوق برای جذب منابع، ناچار به بهبود عملکرد، توسعه زیرساخت‌های فناوری، افزایش شفافیت و کاهش خطاهای مدیریتی شوند.
این رقابت نه تنها به افزایش کیفیت مدیریت دارایی منجر شده، بلکه نوآوری در طراحی محصولات مالی را نیز سرعت بخشیده است.
با این حال، افزایش تعداد صندوق‌ها چالش‌هایی نیز ایجاد کرده است. یکی از مهم‌ترین این چالش‌ها، سردرگمی سرمایه‌گذاران در انتخاب صندوق مناسب است. تفاوت میان صندوق درآمد ثابت، مختلط، سهامی، بخشی، اهرمی، طلا، کالایی، املاک و حتی ساختارهای متفاوت در یک گروه، برای بخش بزرگی از جامعه سرمایه‌گذاری شفاف نیست و نبود نظام رتبه‌بندی جامع و دستورالعمل‌های آموزشی این مشکل را تشدید کرده است.
چالش دیگر، احتمال کاهش میانگین کیفیت مدیریت دارایی با افزایش تعداد صندوق‌ها است. سرعت بالای صدور مجوزها در برخی دوره‌ها باعث شده بخشی از نهادهای مالی بدون ارتقای ظرفیت نیروی انسانی یا سیستم‌های تحلیلی، اقدام به راه‌اندازی صندوق‌های جدید کنند و این موضوع منجر به ضعف عملکرد، خطا در تخصیص منابع و کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران شود. فشار برای جذب منابع بیشتر نیز می‌تواند مدیران صندوق‌ها را به اتخاذ راهبردهای پرریسک در کوتاه‌مدت سوق دهد و تمرکز بیش‌ازحد منابع مالی در چند صنعت یا دارایی خاص، خود به تشدید حباب‌های قیمتی و نوسانات بازار دامن بزند.
توسعه صندوق‌های سرمایه‌گذاری چهره بازار سرمایه ایران را دگرگون کرده است. از یک سو، توسعه ابزارهای نوین سطح انتخاب، کیفیت مدیریت دارایی و قدرت متنوع‌سازی پرتفوی را ارتقا داده و از سوی دیگر، چالش‌هایی مانند سردرگمی سرمایه‌گذاران، رقابت ناسالم، فشار بر نهاد ناظر و کاهش مقیاس اقتصادی در برخی صندوق‌ها ضرورت بازنگری در سیاست‌های صدور مجوز، نظارت، رتبه‌بندی و آموزش مالی را برجسته کرده است.
منبع : فرارو
