بعد از فوت زن اموال به کی ارث می رسد؟
قانون گذار برای اینکه به فرایند تقسیم ارث سر و سامان بدهد، مقرراتی همچون درجه بندی وراث و تعیین مالیات بر ارث وضع کرده و از آنجایی که عموم مردم با جزئیات این مقررات آشنایی کافی ندارند، مشورت با متخصصان حقوقی در حوزه ارث و کمک از مشاوران مالیاتی می تواند از بروز چالش های احتمالی در روند تقسیم اموال متوفی و پرداخت تعهدات مالیاتی پیشگیری نماید.
روند تقسیم ارث بعد از فوت زن
پس از درگذشت یک زن یا مادر خانواده، دارایی های او مطابق با قوانین میان وراث قانونی تقسیم می شود.
نکته قابل توجه این است که نحوه تقسیم اموال زن متوفی با مرد متوفی تفاوت هایی دارد.
قانون وراث زن را به سه گروه نسبی و یک گروه سببی دسته بندی کرده که هر یک بر اساس شرایط خاص، از ماترک سهم می برند. فرزندان و نوادگان متوفی نیز در زمره وراث قرار می گیرند.
فرآیند رسیدگی به تقسیم ارث زن با پیچیدگی های خاصی همراه است که طی مراحل زیر انجام می شود:
اخذ گواهی فوت از سازمان ثبت احوال ضروری است. سپس یکی از وراث باید با ارائه مدارک هویتی به شورای حل اختلاف محل سکونت متوفی مراجعه نماید.
در گام بعد، وراث به همراه دو شاهد مطلع از دفاتر اسناد رسمی استشهادیه برای تایید هویت ورثه دریافت می کنند.
پس از اخذ استشهادیه، ثبت دادخواست گواهی انحصار وراثت در شورای حل اختلاف الزامی است. این سند برای محاسبه و پرداخت مالیات بر ارث ضرورت دارد. تا زمان تسویه مالیاتی، امکان نقل و انتقال اموال وجود نخواهد داشت.
در صورتی که اصلا نمی دانید انحصار وراثت چیست و میخواهید بیشتر راجب این موضوع بدانید، برای اطلاعات بیشتر کلیک کنید.
با دریافت مفاصاحساب مالیاتی، وراث می توانند نسبت به تقسیم یا فروش ماترک اقدام کنند.
ورثه قانونی خانم فوت شده
وراث زن متوفی به دو دسته سببی و نسبی تقسیم می شوند. اقوام نسبی که همان خویشاوندان خونی متوفی هستند، در چهار گروه مختلف قرار می گیرند و با متوفی ارتباط خونی دارند.
در میان وراث، همسر متوفی که از طریق عقد نکاح دائم با او پیوند زناشویی داشته، جایگاه ویژه ای دارد. این پیوند سببی باعث می شود همسر در هر شرایطی از زن متوفی ارث ببرد. البته این حق ارث مشروط به آن است که ازدواج به صورت دائم باشد و نه موقت.
میزان سهم الارث همسر از اموال زن متوفی به وجود یا عدم وجود فرزند بستگی دارد.
در صورتی که زن فوت شده دارای فرزند باشد، همسر او یک چهارم از کل دارایی ها را به ارث می برد و باقی اموال میان فرزندان تقسیم می شود.
اما اگر زن متوفی فرزندی نداشته باشد، سهم همسر به یک دوم از کل دارایی ها افزایش می یابد.
نکته قابل توجه دیگر این است که در دوران عده طلاق رجعی، حق ارث همسر همچنان پابرجاست.
ورثه طبقه اول
وراث طبقه اول زن متوفی شامل گروه بازماندگانی می شود که طبق قانون مدنی ایران، حق آنهاست که ارث مادر را بگیزند. این گروه عبارتند از فرزندان، نوه ها (در صورت فوت فرزندان) و والدین متوفی.
پدر و مادر زن متوفی هر کدام به طور مساوی یک سوم از کل دارایی را به ارث می برند. این سهم ثابت است و تغییری نمی کند مگر در شرایط خاص که یکی از والدین در قید حیات نباشد.
۱- در صورت وجود یک فرزند پسر و والدین:
- یک سوم اموال به والدین
- دو سوم باقیمانده به فرزند پسر
- در صورت وجود یک فرزند دختر و والدین:
- تقسیم مشابه حالت وجود پسر انجام می شود
- یک سوم به والدین و مابقی به دختر می رسد
۲- در صورت فوت فرزندان:
- حق ارث به نوه های متوفی منتقل می شود
- سهم هر نوه براساس جایگاه والد متوفی اش محاسبه می شود
طبقه دوم ورثه
وراث طبقه دوم زمانی به ارث می رسند که هیچ یک از وراث طبقه اول در قید حیات نباشند. این طبقه شامل اجداد، خواهران و برادران و فرزندان آنها می شود.
۱- اجداد متوفی به دو گروه تقسیم می شوند:
- اجداد مادری (پدربزرگ و مادربزرگ مادری):
- هر یک یک سوم از کل ماترک را دریافت می کنند
- این تقسیم به صورت مساوی انجام می شود
۲- اجداد پدری (پدربزرگ و مادربزرگ پدری):
- مجموعا دو سوم از ماترک را به ارث می برند
- این سهم بین آنها به طور مساوی تقسیم می شود
سهم خواهران و برادران
خواهران و برادران متوفی هر کدام به میزان یک سوم از اموال را به ارث می برند. در صورت فوت هر یک از آنها، فرزندانشان جایگزین شده و همان سهم را دریافت می کنند. این جانشینی به “حق نمایندگی” معروف است.
طبقه سوم ورثه
طبقه سوم وراث شامل خاله ها، دایی ها، عموها و عمه ها می شود. این افراد تنها در صورتی از متوفی ارث می برند که هیچ وارثی از طبقات اول و دوم در قید حیات نباشد.
تحریر ترکه چیست؟
ترکه به مجموعه اموال و دارایی های باقی مانده از متوفی اطلاق می شود که پس از فوت به ورثه منتقل می گردد. این مفهوم حقوقی شامل تمامی دارایی ها، اعم از اموال منقول و غیرمنقول، مطالبات، بدهی ها و حقوق مالی متوفی می شود.
ترکه از دو بخش اصلی تشکیل شده است. بخش مثبت که دربرگیرنده دارایی ها و حقوق مالی مثبت متوفی مانند پول نقد، سهام، املاک و سایر اموال منقول و غیرمنقول است، و بخش منفی که شامل بدهی ها و تعهدات مالی متوفی می شود.
فرآیند تقسیم ترکه با تسویه بدهی های متوفی آغاز می شود. چنانچه متوفی وصیتی داشته باشد، تا سقف یک سوم ترکه به اجرای وصیت اختصاص می یابد و باقیمانده اموال طبق قواعد ارث میان وراث تقسیم می شود. نکته قابل توجه این است که در صورت فزونی بدهی های متوفی از دارایی های او، وراث مسئولیتی در قبال پرداخت مازاد بدهی ها از اموال شخصی خود نخواهند داشت.
تقسیم ترکه چیست؟
تقسیم ترکه یکی از مهم ترین مراحل پس از فوت متوفی است که می تواند به دو روش انجام شود.
۱- تقسیم توافقی
وراث می توانند بدون مراجعه به دادگاه و با توافق یکدیگر، اموال متوفی را تقسیم کنند. این روش ساده ترین و کم هزینه ترین راه تقسیم ترکه است.
۲- تقسیم قضایی
در صورت عدم توافق، هر یک از وراث حق دارد با مراجعه به دادگاه، درخواست تقسیم سهم خود را مطرح کند.
اصول تقسیم ترکه
- تقسیم اموال باید به گونه ای انجام شود که:
- برای هر وارث از هر نوع مال، سهمی مشخص تعیین شود
- در صورت غیرقابل تقسیم بودن برخی اموال، معادل ارزش آن از سایر اموال به وراث تعلق می گیرد
- اموال غیرقابل تقسیم و تعدیل می توانند فروخته شده و وجه حاصل میان وراث تقسیم شود
- حقوق وراث پس از تقسیم
پس از تقسیم ترکه، هر وارث:
- مالک مستقل سهم خود می شود
- حق هرگونه تصرف در سهم خود را دارد
- نسبت به سهم سایر وراث هیچ حقی نخواهد داشت
در صورتی که در مورد هر یک از مباحث نیاز دارید که مشاوره حقوقی شوید، پیشنهاد می کنیم با یک وکیل ارث که تجربه در این زمینه دارد صحبت کنید.
