به گزارش راه پایدار:روستای کندلوس به دو بافت جدید و قدیم تقسیم شده است. بافت جدید خانه و ویلاهایی با معماری و مصالح جدید ، در حاشیه ای بیرونی از بافت مرکزی روستا یا همان بافت قدیم قراردارد . در این بافت به دلیل حفظ میراث فرهنگی روستا خانه‌های جدید ساخته نشده و بناهای قدیمی مرمت و یابه شکل قدمت چند صد ساله اصالت خود را حفظ کرده اند. این خانه ها با سقف و نمای چوبی، کاهگلی، پنجره‌های کوچک، کوچه‌های سنگ‌فرش شده، نهرهای جاری در دامنه کوه قابل مشاهده است.
یکی از معروف ترین کوچه های داخل این روستا به نام میناوپلنگ است که خانه هایی با قدمت بیش از ۵۰۰ سال را در خود جایی داده است.
ساکنین آن غالبا سالخورده و میانسال و کودکی در آنجا نمی بینید. زبان محلی آنان طبری و به گویش کجوری گفت و گو می کنند. زندگی در این روستا کاملا سنتی و منحصر بفرد بوده و در فصل زمستان بسیار سخت است.
جاذبه های روستای کندلوس
سبک معماری
سبک معماری آن به گونه مردمی است که بر اساس تاثیر فرهنگ و اقلیم ساختاری بومی و مردمی در حوزه ادراک عوامل و عناصر فضاو همچنین ارتباط آن با طبیعت می باشد. دیوارهای آن مخلوطی از گل و سنگ به ضخامت ۷۰ سانتی متر و در بعضی دیگر از چوب و گل، سقفها از جنس چوب و در بام بصورت شیروانی می باشد.
روی سقفهای شیروانی و در برخی موارد در بدنه یک ضلع دیگر ساختمان که در معرض باران بیشتری است ، از تخته چوب هایی به اسم لت روی هم قرار داده اند تا از نفوذ آب باران به داخل جلوگیری شود . این مقدار ضخامت دیوار به لحاظ استحکام بنا و هم به جهت عایق حرارت، صوت و رطوبت بوده که در زمستان کمترین برودت هوا به داخل خانه و کمترین صدا رادر تمام فصول از سال داشته باشد .
بیشتر منازل این روستا حمام نداشته و از حمام عمومی که درحال حاضر به روش دوشی است ،استفاده میکنند . در بعضی از منازل حتی سرویس بهداشتی و قسمت رختشور خانه در بیرون از خانه و در کوچه قرار گرفته که این یکی از جاذبه های منحصر بفرد گردشگری آنجا می باشد. در فصل زمستان بارش برف در زمان های قدیم به ۲ متر می رسیده و اکنون به دلیل تغییر اقلیم به ۰/۵ متر تقلیل پیدا کرده است.
یکی دیگر از جاذبه های آن تنورعمومی پخت نان است که در مجاورت حمام عمومی روستا می باشد .معمولا هر خانواده برحسب جیره آردی که از دهیاری دریافت میکند خمیر نان خود را به همراه هیزم سوخت آن به این مکان آورده و نان خود را تهیه می کند. تعداد خانوار ساکن دائم در بافت قدیمی روستا در فصل زمستان حدود ۱۵ خانوار بوده و از فصل بهار تا پاییز این تعداد بصورت غیردائم افزایش پیدا میکند . در این روستا خبری از لوله کشی گاز نیست و برای گرمایش خانه ها و پخت و پز از نفت سفید و کپسول گاز استفاده می کنند.
موزه گیاهان دارویی
باغ بوتانیک یا همان موزه گیاهان دارویی روستا، در سال ۱۳۶۵ تأسیس شد. در این موزه بیش از ۲۵۰ گونه گیاهی کشت میشود که از آنها در جهت اسانس گیری، استفاده داخلی، داروسازی و… استفاده میشود. اگر قصد بازدید از این جاذبه زیبای کندلوس را دارید، پیشنهاد می‌کنیم فصل بهار و تابستان را به جهت آشنایی بیشتر با گیاه دارویی منطقه انتخاب کنید.
موزه مردم شناسی کندلوس
این موزه توسط دکتر علی اصغرجهانگیری از اهالی همین روستا تاسیس گردید و زحمات زیادی برای جمع آوری اشیاء قدیمی وحفظ آثار میراث فرهنگی منطقه انجام داد . در این موزه عکس هایی از سفر ناصرالدین شاه قاجار و برپا کردن خیمه های عظیم در منطقه ییلاق ، انواع سکوک قدیمی ، قفل ، تلفن ، تلگراف، تلویزیون، رادیوی نفتی، لباس های محلی، مبایعه نامه ها، اسناد ملکی وازدواج ،کوزه و ظروف های سفالی و چوبی مربوط به ۱۸۰۰ سال قبل از میلاد مسیح و بسیاری اشیاء دیگر در معرض دید علاقمندان از موزه قرار دارد که بازدید کننده را ساعتها مجذوب خود میکند.
آبشار کندلوس
این آبشار واقع در ۵ کیلومتری روستا از دیگر جاذبه‌های دیدنی این منطقه است. این آبشار زیبا با ارتفاع ۱۰ متر در دل جنگل پنهان شده است و در فهرست آبشارهای ناشناخته منطقه مازندران قرار دارد. ازآنجایی‌که برای رسیدن به این آبشار ۱/۵ ساعت پیاده‌روی لازم است، پیشنهاد میشود حتماً به هنگام برنامه‌ریزی برای بازدید، لباس مناسب و خوراکی‌های لازم به همراه داشته باشید.
دریاچه خضر نبی
از دیگر جاذبه‌های زیبای کندلوس، میتوان به دریاچه خضر نبی اشاره کرد. این دریاچه با وسعت نیم هکتاری خود نزد مردم روستا بسیار مقدس است و در مورد آن داستان‌های شنیدنی زیاد وجود دارد. گفته‌ها حاکی از آن است که اغلب مردم روستا برای علاج درد خود در آب شیرین آن شنا میکنند. محدوده دریاچه خضر نبی زیستگاه جانداران زیادی نظیر مرال، شوکا، گوزن، خرس قهوه‌ای و… است.
مراسم و جشن های محلی
معمولا در هفته اول مرداد ماه هر سال جشن سنتی به نام فردینه ماشو به یاد حفط میراث فرهنگی منطقه برپا میشود برگزاری این جشن به ایام دور بازمی‌گردد، همانطور که تقویم در هر نقطه از ایران به شکل خاصی تعریف می‌شد. مردم مازندران یا همان طبری‌های کهن، روزهای اول مردادماه را به‌عنوان نوروز می‌شناختند و با شروع ماه مرداد با پخت شیرینی به استقبال جشن سال جدید می‌رفتند. جشن فردینه ماشو ازجمله سنت‌های کم‌رنگ در میان مردم کنونی روستا بود که از سال ۱۳۸۳ باهمت اهالی روستا جانی دوباره گرفت. در چند سال اخیر هرساله روزهای ۴ و ۵ مردادماه آیین فردینه ماشو با همان سبک و رسوم کهن با پوشیدن لباس های محلی و ساز و موسیقی محلی به استقبال این مراسم رفته و آنرا بخوبی برگزار می کنند.
عروسی در روستای کندلوس
جالب است بدانید که مراسم عروسی در روستا همچنان طبق رسوم گذشته برپا میشود و عروس و داماد بالباس محلی به خانه بخت می‌روند. آنها در مراسم عروسی خود رسوماتی نظیر پخت شیرینی پرساق، حنابندان، حمام سری، رقص محلی و… را انجام می‌دهند که این جذابیت عروسی‌های کندلوس را دوچندان میکند.
جشن سیزده شو
همانطور که پیش‌تر گفته شد، درگذشته تقویم اقوام باهم متفاوت بود. ازاین‌رو دوازدهم تیرماه تقویم طبری یا همان دوازدهم آبان تقویم شمسی، روزی است که کاوه آهنگر بر ضحاک پیروز شد. مردم روستای کندلوس در این روزبه شکرانه این اتفاق خوب در کنار هم جمع می‌شوند و با رقص و شادی این روز را جشن می‌گیرند.
آیین مج
آیین مج یا شِگیم از دیرباز تا کنون، نزد مردم خطه مازندران و گلستان از اهمیت زیادی برخوردار است. مج یا شگیم کودک و نوجوانی است که پس از استخاره هرساله موظف است در روز اول عید با آینه، قرآن، ظرفی آب و سبزه به‌عنوان اولین نفر وارد خانه شود و مقداری آب در گوشه خانه بریزد. مج نزد مردم خطه سبز شمال ایران و مردم روستای کندلوس نماد برکت است.
کندلوس شامل یک موزه مردم شناسی ،رستوران ، کافی شاپ و چند خانه می باشد و روستاهای اطراف آن به اسم های میر کلا ، پی کلا، گیر کلا و نیچ کوه است . مجموع این چند روستا در این منطقه به میخ ساز معرف است. اهالی روستای میر کلا همگی سید و از نوادگان امامان معصوم هستند و بیشتر آنها فامیلی شیخ الاسلامی دارند.
ازجمله مکانهای مذهبی این روستا یک امامزاده به نام فضل فاضل از نوادگان امام موسی کاظم (ع) ، یک حسینه کندولوس و مسجدی به نام پش دارد .سالهای قبل مقاطع تحصیلی بصورت خیلی محدود توسط یک معلم و یک کلاس برای دختران و پسران در هر مقطع تحصیلی ابتدایی ، راهنمایی و دبیرستان وجود داشت که اهالی به مرور زمان ، پس از مهاجرت به شهرهای بزرگ از سال ۱۳۷۶ کلیه مقاطع تحصیلی تعطیل و جمع آوری شد .
.
غذاهای محلی کندلوس
مهمترین غذای محلی کندلوس آش بیشت واش است. نحوه طبخ این آش نیز بسیار آسان بوده و میتوان براحتی آنرا طبخ کرد. مواد لازم برای طبخ آن شامل اسفناج، عدس، گردو، سیب‌زمینی، شیر و… است. برای تهیه این آش باید در ظرفی جداگانه اسفناج را به همراه ادویه‌ها و سیب‌زمینی با شیر حدوداً ۴۵ دقیقه پخت، پس‌ازآن به آن عدس پخته‌شده را اضافه کرد. زمانی که آش به غلظت مناسب رسید، گردوی در روغن تفت‌داده شده را به آن اضافه کرد. چاشنی و طعم‌دهنده اصلی این غذای لذیذ گردو است. هر چه گردو در این آش بیشتر باشد، غلظت و طعم آن نیز لذیذتر خواهد بود.
موقعیت و دسترسی به کندلوس
روستای کندلوس در نزدیکی شهرستان نوشهر و در بخش کجور جایی در میان دامنه‌های رشته‌کوه البرز واقع شده ، با آب‌وهوای کوهستانی و طبیعت بی‌نظیر آن که شهرت و محبوبیت خاصی برای آن به ارمغان آورده است. این روستا در دهستان زانوس رستاق قرار داشته و اکنون اهالی منطقه آنرا به دهستان میخ ساز می شناسند.
فاصله تهران تا کندلوس از مسیر آزاد راه تهران شمال حدود ۱۹۰ کیلومتر و حدود ۴ ساعت زمان سفر بطول می انجامد. از سمت نوشهر حدود ۵۵ کیلومتر و یکساعت زمان رسیدن به این بهشت بی نظیر می باشد. مسیر راه ، کوهستانی آسفالته و شبیه جاده قدیم تهران ، چالوس می باشد. در مسیر راه با بسیاری از روستاهای تاریخی دیگر روبه رو خواهیدشد که هر کدام جاذبه های منحصر بفرد خود را دارد ، لذا برای داشتن زمان بازدید یک روزه ، بهتر است مبدا حرکت خود را از سمت نوشهر آعازکرده واز ابتدای صبح این سفر را انجام دهید.
امکانات و مزایای اقامت در روستای کندلوس
– راه آسفالته و دو باند رفت و برگشت ، دیدن مناظری از دشت و کوه و چراگاه حیوانات اهلی چهارپا
– دسترسی به آب لوله کشی از منابع آب تصفیه شده ،برق ، تلفن و شبکه های تلویزیونی
– خانه بهداشت ، مسجد ، حمام، کتابخانه، حسینه ، امامزاده ،مغازه های سوپر مواد غذایی و مراکز اقامتی بوم گردی جهت اسکان مسافران و بازدید کنندگان موجود است.
صنایع دستی و سوغات کندلوس
عمده درآمد مردم کندلوس از طریق فروش محصولات زمین‌های زراعی و باغات است . آنها در مزارع و باغ‌های خود محصولاتی نظیر گندم، جو، سیب، هلو و… می‌کارند. همچنین یکی دیگر از منابع درآمدی آنان پرورش ماکیان و دام می باشد.
ازآنجایی‌که خاک این منطقه ازجمله بهترین بسترها برای کشت انواع گیاهان دارویی است، اغلب مردم روستا از زمین‌های کشاورزی به بهترین شکل استفاده میکنند و در کنار سایر محصولات کشاورزی به کشت داروهای گیاهی نظیر به‌لیمو، گل‌گاوزبان، آویشن و… مشغولند.
صنایع‌دستی نظیر جوراب، جاجیم، قالی، چادرشب و… در برخی از مغازه‌های کندلوس وجود دارند که همه آنها حاصل دسترنج مردم باسلیقه کندلوس است. اگر به خرید لباس‌های محلی علاقه دارید، خوب است بدانید که لباس‌های مردم کندلوس ازجمله زیباترین لباس‌های محلی خطه مازندران محسوب میشود. این لباس شامل پرچ، پیراهن، جلیقه و چارقد است که هر یک از آنها می‌توانند به‌عنوان یک سوغات یا تحفه از این روستا در نظر گرفته شوند.
بهترین زمان سفر به کندلوس
از فرودین تا آبان ماه، اثری از سرمای هوا نیست که مانعی برای لذت بردن از طبیعت باشد. به‌علاوه سرسبزی بهار، پرباری تابستان و زیبایی برگ‌ریزان پاییز هر یک به‌تنهایی می‌تواند این روستا را مقصد دوباره سفر شما قرار دهد.لذا پیشنهاد میشود بهترین فصل بازدید از کندلوس ازنظر گردشگران بین‌المللی و داخلی فصل تابستان است؛ زیرا در این فصل روستا شاهد رونق و جنب و جوشی بیشتر ، درختانی با میوه‌های خوش‌رنگ ، چشمه سار های فراوان و آداب رسوم و فرهنگ غنی مردم محلی بود.
اقامت در روستای کندلوس
اجاره خانه روستایی در کندلوس و پیدا کردن اقامتگاه در این روستا بسیار ساده است؛ چرا که حجم وسیع گردشگران سبب شده که روستاییان خانه‌های خود را با مردم شریک شوند و اقامتگاه‌های بومگردی و حتی ویلا و سوئیت در این روستا به‌راحتی قابل اجاره باشند و این سبب شده که گردشگران در سفر دیگر نگران مکان اقامت خود نباشند.
در پایان کندلوس یک جزء از بهشت واقعی در این کره خاکی است. که با دیدن کوهها، مزارع و باغ‌های وسیع و طبیعت سرسبزش ، طراوتی تازه به جان آدمی می بخشد.
